29 Ocak 2009 Perşembe

"Popeye" DOYLE - THE FRENCH CONNECTION - 1971


THE FRENCH CONNECTION
"%89 saf eroin"
Gene Hackman - Jimmy "Popeye" Doyle

Newyork Narkotik Büro dedektifleri Jimmy"Popeye"Doyle(Gene Hackman) ve Buddy Grosso(Roy Scheider) yorucu mesailerinin ardından gittikleri bir gece klübünde fütursuzca para harcayan bir kenar mahalle İtalyan dükkan sahibini, "değirmenin suyunu araştırmak" amacıyla takip etmeye karar verirler.

İki ayı bulan izleme çalışmalarının sonucunda peşinde oldukları küçük adamın 32 milyon dolarlık bir bağlantının ara bulucusu olduğunu deşifre ederler. Marsilyalı gizemli iş adamı Alain Charnier(Fernando Rey), Fransız televizyonuna bir belgesel hazırlamak amacıyla Newyork'a gelen ünlü televizyon sunucusu Henri Devereaux'un(Frederic de Pasquale) kuryeliğiyle şehre o döneme kadar benzeri görülmemiş saflıkta eroin getirmiştir.


Departmanda pek sevilmeyen bir polis olan Doyle'un son kez duygularıyla hareket ettiği operasyon bir polis memurunun ölümüyle sonuçlanmıştır. Araştırmayı gizlilik içerisinde yürütebilmek için gerekli olan yasal çalışmaların çoğunda zorluklarla mücadele etmesi gerekir. Bununla beraber takip altında tuttukları gizemli Fransız'ın yeterince kurnaz ve acımasız bir düşman olduğunu farketmekte gecikmez.

Düğümü çözecek ilişkiler yumağı, Fransız plakalı bir Lincoln'un kapı eşiklerinde gizlidir.


Belgesel Polisiye:

French Connection serisinin ilk bölümü, günümüz sinemasının yenilik arayışları içerisinde gerçek insan hikayeleri üzerine şekillenen anlatım biçimlerinin erken dönem örneklerinden birisidir. Bugün Avrupa veya Amerika'da çekilen ve ödüle layık görülen filmlerin temelinde yatan doğallık ve kurmaca ilşikilerinin bağımsız hikayelerle bir araya getirilişi, mekan olarak bahis konusu yerlerin eğer gerekliyse kendi ana dilini ve kendine has insan tipini içermektedir. French Connection'un tipik NY Polisleride bu yöre ve ağız ilişkisini sunan kişiliklerdir.

Newyork Narkotik Büro dedektifleri Eddie Egan ve Sonny Grosso'nun da yer aldıkları filmde ki olaylar aynı dönemde basına yansayan ve Robert Moore tarafından roman haline getirilmiş gerçek bir kuryelik olayından hareketle senaryolaştırılmıştır. Belgesel nitelikli bu çalışmalar, NY Polis Departmanının rahatsız edici sunumu sebebiyle filmin çekiminin ardından dedektiflerin erken emekli edilmesine yol açmıştır.


William Friedkin'in şehrin turistik amaçlı panoramasını (ki günümüzdede Newyork'un florasan temelli ışık yumağının binlerce turiste çekici geldiğini gözardı edemeyiz) sunmak yerine, arka mahallelerinin olanca doğallığını perdeye yansıtması dikkat çekmektedir.

Hikayenin sağlam temellere oturtulması, diyaloglarda özenle işlenmiş sokak argosu ve oyuncuların performansıyla meydana gelen ve bir noktadan sonra rahatsız edici olacak kadar gerçekçi bu arayış, filmin çekildiği yılda 5 dalda akademi ödülüne layık görülmesini sağlamıştır.


Gerilim ve Takip:

French Connection'u çekildiği döneme kadar benzerlerinden ayıran ve ilerleyen yıllarda çekilen filmlere esin kaynağı olmasını sağlayan özellikleri dayatmaca bir gerilim ağındansa doğallıktan ortaya çıkan bir gerilimi yansıtabilmesidir. Mekan seçimlerinin doğallığı, ani ve vurucu geçişlerle yaratılan sürpriz sahneler, seyircilere iyi ve kötünün çizgilerinin keskin hatlarla ayrıldığı ve sonu bilinen bir polisiye hikayeyi değil bilinmezliklerle dolu bir gerilimi sunmaktadır. Bu sistem, filmin başlangıcından ikinci bölümün çekilmesine zemin hazırlayacak sürpriz finale kadar işlemektedir.

Yaya ve arabalı takip sahnelerinde de gerilim - doğallık ilişkisini muhafaza etmeye çalışan Friedkin'in filmin üzerine yaratılan efsane hikayelerden birisinde Gene Hackman'in bizzat kullandığı otomobilin arka koltuğuna yerleştirilen kamerayı kullanan kişi olduğu ve bu sahnenin çekimine ilişkin olarak o mekanda ki (86. cadde) hiçkimseye haber verimediği anlatılmaktadır. İlk olasılığın gerçeklik payı ne kadar yüksek ise, habersiz çekim yapmak gibi bir ütopyanın gerçeklik payıda o oranda düşüktür.


Ödüller:

Gene Hackman'in karakter oyunculuğunda ki yükselişinin ilk örneği olan "Popeye" Doyle'nin ise dönemin diğer kural tanımaz polisleri Kirli Harry (Clint Eastwood) ve Mc Q(John Wayne)'dan çok daha gerçekçi bir karakter olduğu süphe götürmez. Hackman'in yarattığı doğal karakterinde ki başarının devamı Michael Cimino yönetiminde 1980'li yıllardan bir Newyork polisi hikayesi olan Year of Dragon (Mickey Rourke)'da da izlenebilir. Ayrıca 1980'li yıllarla beraber kendi türünde bir marka haline gelen Michael Mann sinemasıda doğallık temelinden hareket eden bir zenginlik sorgulamasına sahiptir.

Filmin oyunculuk başarısı incelendiğinde; Hackman'in yardımcısı Buddy rolünde ki Roy Scheider ve Fernando Rey'in sağ kolu Marcel Bozzuffi(Pierre) Avrupalı Fetiş Katil rolünde döktürmektedir. Ayrıca filmin kurgu masasında çöpe giden sahnelerinin bir bölümüde, Pierre'nin tek gecelik fahişe ile beraber geçirdiği sado mazo sekanslarını içermektedir.


French Connection'a ödül getiren 1971 yılı Oscar kategorileri:

En iyi film
En iyi yönetmen
En iyi başrol oyuncusu
En iyi kurgu
En iyi senaryo

Don Ellis'in ürkütücü jazz temalarıyla süslenmiş tipik 70'ler funkie anlayışının deneysel yorumlarla sunulduğu müziklerden örnekler için buraya tıklayınız.

Yazan: Gökay GELGEÇ - Yojimbooo


FRENCH CONNECTION lobi kartları:


Hiç yorum yok: